Zgodnie z treścią art. 133 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego świadczenia alimentacyjne obciążają obojga rodziców względem dziecka niezdolnego jeszcze do samodzielnego utrzymania się (chyba , że dochody z jego majątku pozwalają na pokrycie kosztów wychowania i utrzymania). Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej a w dalszej kolejności rodzeństwo. ( art. 128 KRO). W sytuacji, gdy jedno z rodziców nie dokłada się do kosztów utrzymania dziecka i zaniedbuje swój obowiązek alimentacyjny, często jedyną drogą wyjścia jest wystąpienie z powództwem do Sądu o alimenty. Należy pamiętać, że obowiązek alimentacyjny obciąża rodziców bez względu na to czy są oni po rozwodzie, bądź też żyli w niesformalizowanym związku. Trwa on najczęściej do momentu uzyskania przez dziecko pełnoletniości – wówczas można uchylić się od świadczenia jeżeli wiąże się ono z nadmiernym uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie stara się uzyskać możliwości samodzielnego utrzymania się ( art. 133 § 3 KRO).Występując z powództwem o zasądzenie alimentów od jednego z rodziców, który z różnych względów nie partycypuje w kosztach utrzymania dziecka należy pamiętać przede wszystkim o właściwym Sądzie , w którym złożymy pozew. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego w sprawach o alimenty właściwym rzeczowo będzie Sąd Rejonowy. Jeżeli chodzi o właściwość miejscową Sądu, w sprawach alimentacyjnych wybór należy do składającego pozew- można go złożyć bądź w Sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania nie płacącego rodzica bądź też Sąd miejsca zamieszkania dziecka (czyli osoby uprawnionej). Pełnoletnie dziecko może w takiej sprawie występować samodzielnie, jeżeli jest nieletnie jego interesy w Sądzie reprezentuje jedno z rodziców jako przedstawiciel ustawowy. Nie można zapomnieć, aby w pozwie, który kierujemy do Sądu oznaczyć prawidłowo Sąd (według przytoczonych wyżej zasad), strony (z podaniem miejsca zamieszkania i numeru PESEL, gdyż jest to pierwsze pismo w sprawie), wartość przedmiotu sporu (stanowi ją kwota alimentów za jeden rok ) oraz wskazanie daty, od której alimenty mają być płacone. W pozwie musi się również znaleźć odpowiednie uzasadnienie naszego żądania, wykazanie, że pozwany jest w stanie ponieść koszty utrzymania dziecka, oraz, że powód (czyli osoba wnosząca pozew) sama nie może pokryć wszystkich kosztów związanych z dzieckiem. Sam pozew jest zwolniony od opłat sądowych. Ponieważ postępowanie sądowe może rozciągnąć się w czasie, dobrym wyjściem jest złożenie w pozwie wniosku o zabezpieczenie roszczenia na czas procesu. Kwota zabezpieczenia nie może jednak przewyższać żądanej przez nas sumy alimentów.   Sąd zasądza alimenty, biorąc pod uwagę zarówno uzasadnione potrzeby uprawnionego a także możliwości majątkowe zobowiązanego rodzica. Wysokość zasądzonych alimentów może ulec zmianie, chociażby z uwagi na rosnące wraz z wiekiem potrzeby dziecka ( w tej sytuacji można wystąpić z powództwem o podwyższenie kwoty alimentów). Sam zobowiązany może na podstawie art. 138 KRO domagać się obniżenia zasądzonego świadczenia z uwagi na zmianę sytuacji majątkowej. Kwestia świadczenia alimentacyjnego stanowi również element wyroku rozwodowego, niezależnie od tego czy byli małżonkowie porozumieli się co do kosztów utrzymania dziecka. Może się zdarzyć , że mimo prawomocnego wyroku bądź też ugody zawartej przed Sądem zobowiązany uchyla się od obowiązku płacenia alimentów. W takiej sytuacji można skorzystać z możliwości które dają nam przepisy prawa. Po pierwsze można złożyć wniosek o egzekucje świadczeń do komornika. Do wniosku należy wówczas załączyć wyrok bądź zawartą ugodę (są one dowodem na to, że świadczenie jest należne), oraz podać jak najwięcej danych dotyczących rodzica będącego w zwłoce – co ułatwi komornikowi ściągnięcie zaległości. Jeżeli komornik prowadząc postępowanie egzekucyjne napotyka na przeszkody przedłużające egzekucję, w ciągu dwóch miesięcy od wszczęcia postępowania można wystąpić o wypłatę alimentów z funduszu alimentacyjnego. Właściwy wniosek należy złożyć w urzędzie miasta bądź gminy właściwym ze względu na miejsce naszego zamieszkania. Należy jednak pamiętać , że uprawnionymi do otrzymania środków z funduszu są jedynie ci, których dochód na jedną osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 złotych netto. Wysokość wypłacanego świadczenia nie może przekroczyć kwoty 500 złotych na miesiąc. Kolejnym środkiem nacisku na rodzica będącego w zwłoce jest także egzekucja administracyjna, prowadzona przez gminę. W celu jej wszczęcia należy udać się do urzędu gminy i złożyć wniosek o egzekucję administracyjną świadczenia.

by Adwokat dr Natalia Bukowska-Draganik

Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. W latach 2010-2013 odbyła aplikację w Izbie Adwokackiej w Gdańsku, a w 2016 r. obroniła pracę doktorską z dziedziny prawa cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Aktualnie prowadzi sprawy w ramach indywidualnej praktyki. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, spadkowym oraz w zakresie prawa cywilnego.