Rozwód to jeden z bardziej przykrych momentów dla każdego z małżonków, wywierający duży wpływ na ich dalsze życie. Jeżeli ponadto posiadają oni wspólne dzieci, decyzja ta często pociąga za sobą negatywne konsekwencje dla potomstwa. Między innymi mając na uwadze dobro dziecka, warto, aby rozwodzący się czy też decydujący się na separację małżonkowie wzięli pod uwagę możliwość jaką daje im ustawodawca w art. 58 i 107 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – a mianowicie sporządzili tzw. Plan wychowawczy.
Plan wychowawczy jest instytucją opisaną w art. 58 § 1 KRO. To forma porozumienia zawierana między małżonkami, w którym (zgodnie z treścią przytoczonego przepisu) mogą oni postanowić m.in. o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, sporządzane jest w formie pisemnej. Ustawodawca nie określił, co powinno znaleźć się w dokumencie, tę kwestię rozwinęła praktyka sądowa. Elementy Planu wychowawczego można podzielić na następujące grupy:
- określenie jakich dzieci dotyczy porozumienie i ustalenia w kwestii władzy rodzicielskiej
- sposób i miejsce spędzania wakacji, świąt, ferii
- określenie kontaktów każdego z rodziców z dzieckiem (miejsce pobytu dzieci, kiedy i gdzie każde z dzieci będzie przebywać z rodzicem)
- kwestie związane z edukacją dziecka ( m.in. decyzje dotyczące dalszej drogi edukacji, sposobu utrzymywania kontaktu ze szkołą)
- kwestie finansowe dotyczące dziecka ( termin i wysokość alimentów, bieżące wydatki)
- sposób rozwiązywania spornych kwestii między rodzicami
- zdrowie dziecka (odpowiedzialność rodziców za zapewnienie dziecku rutynowych badań lekarskich, wybór lekarza i metody leczenia)
- inne sprawy niezwiązane z powyższymi grupami
29 sierpnia bieżącego roku weszła w życie stawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz ustawy- Kodeks Postępowania Cywilnego. Zmiany objęły również art 58 i 107 KRO, krytykowane przez dużą część środowiska prawniczego. Dotychczas( czyli do 29 sierpnia b.r.) sąd mógł ograniczyć władzę rodzicielską jednego z małżonków do wskazanych obowiązków i uprawnień jeżeli rozwodzący się rodzice nie przedstawili porozumienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej. Prowadziło to do niepotrzebnego konfliktowania rodziców poprzez ich podział w oparciu o kryterium pełnej i ograniczonej władzy rodzicielskiej. Na podobnej konstrukcji opierały się także założenia art 107 KRO, dotyczącego rodziców żyjących już w rozłączeniu. Krytyce poddawano również obligowanie sądów do rozstrzygania o kontaktach przy sprawach rozwodowych, nawet, gdy rodzice nie zgłaszali w porozumieniu chęci uregulowania tej kwestii.
Po zmianach, które obowiązują od 29 sierpnia główny nacisk położono na rodziców, którzy powinni sami o zasadach wykonywania władzy rodzicielskiej. Dopiero gdy nie dojdzie do zawarcia porozumienia, sąd uwzględniając dobro dziecka i jego prawo do kontaktu z każdym z rodziców powinien pozostawić pełną władzę obojgu z nich. Jeżeli byłoby to sprzeczne z dobrem dziecka , sąd może ograniczyć władzę rodzicielką jednego z rodziców, pozostawiając pełną władzę drugiemu. Usunięto zatem konstrukcję, która niejako „automatycznie” ograniczała władzę jednego z rodziców w przypadku braku porozumienia. Zmiana art 58 i 107 KRO pociągnęła za sobą również zmianę art 509 kpc, która ujednolica składy sądu rozstrzygające sprawy na podstawie art 107 kro i sprawy o kontakty. Rozwiązanie to znacznie ułatwi i skróci postępowanie sądowe, a przede wszystkim pozwoli na uniknięcie konfliktu między rozstającymi się rodzicami.
