Ubezpieczenie OC komunikacyjne jest instytucją regulowaną ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Znaczenie tego ubezpieczenia jest w dzisiejszych czasach bardzo duże. Z uwagi na rosnącą liczbę użytkowników dróg, a co za tym idzie pojazdów często dochodzi do różnych wydarzeń drogowych z ich udziałem. Głównym celem jest tu nie tylko ochrona posiadacza pojazdu mechanicznego przed ponoszeniem ogromnych kosztów tytułem chociażby zadośćuczynienia za spowodowany wypadek, ale również osób poszkodowanych w zdarzeniach drogowych. Dzięki ubezpieczeniu OC sprawca wypadku nie jest narażony na bankructwo i obciążenie wysokimi kosztami, zaś sam poszkodowany ma gwarancje, że właściwe świadczenie zostanie mu wypłacone.
Zgodnie z przytoczoną ustawą każdy posiadacz pojazdu mechanicznego ma obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (bardziej znanej jako tzw. OC komunikacyjne). Sama umowa jest zawierana najczęściej na okres 12 miesięcy, jej zawarcie jest wymagane w dniu rejestracji pojazdu, aby móc poruszać się po drogach w Polsce. Właściciel pojazdu musi pamiętać o zachowaniu ciągłości ubezpieczenia przez okres, w którym pojazd jest zarejestrowany – nie może dojść do sytuacji, gdy przez pewien czas umowa ubezpieczenia nie będzie zawarta ( na przykład w danym okresie właściciel nie korzysta z pojazdu). Samym ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która prowadziła pojazd w czasie trwania umowy i wyrządziła szkodę w związku z ruchem danego pojazdu. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń wypłaty odpowiedniego świadczenia trwa od momentu zawarcia umowy i uiszczenia składki (bądź pierwszej raty) do momentu rozwiązania umowy ( na przykład w razie wyrejestrowania pojazdu).
Jaka zatem ochrona przysługuje posiadaczowi ubezpieczenia OC i jaki jest jej zakres ? Należy pamiętać, że odszkodowanie przysługuje osobie poszkodowanej jeżeli szkoda została wyrządzona w związku z ruchem pojazdu. Pojęcie to jest ujmowane dość szeroko, ponieważ za szkodę w związku z ruchem pojazdu uważa się między innymi szkodę, która powstała przy rozładunku i załadunku pojazdu, wsiadaniu i wysiadaniu z niego, czy też podczas postoju bądź garażowania. Kolejną rzeczą na jaką trzeba zwrócić uwagę jest fakt, iż zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność jedynie do określonej w umowie sumy gwarancyjnej. Dlatego, jeżeli szkoda powstała w związku z wypadkiem komunikacyjnym tę sumę przekracza, sprawca musi uzupełnić nadwyżkę z własnych środków. Oprócz tego zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności za szkody polegające między innymi na zanieczyszczeniu środowiska, czy też ładunkach , przesyłkach i bagażach przewożonych za opłatą. Ponieważ w razie zdarzenia zakład ubezpieczeń niejako przejmuje na siebie odpowiedzialność sprawcy za wyrządzoną szkodę, jego odpowiedzialność nie może przekraczać granic odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Sam poszkodowany może natomiast domagać się od sprawcy w ramach jego odpowiedzialności cywilnej zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, renty uzupełniającej, zwrotu wydatków związanych z wypadkiem, odszkodowania i innych świadczeń przysługujących w konkretnym przypadku. Nie może jednak żądać kwoty wyższej niż wysokość wyrządzonej szkody, gdyż prowadziłoby to do bezpodstawnego wzbogacenia.
Właściciel pojazdu może również uwolnić się od odpowiedzialności, wykazując, że szkoda była spowodowana działaniem siły wyższej, wyłączną winą poszkodowanego, czy też wyłączną winą osoby trzeciej. Jeżeli do powstania szkody przyczynił się poszkodowany, wówczas wysokość należnego mu odszkodowania ulega stosownemu zmniejszeniu. Trzeba także pamiętać, że jeżeli sprawca wypadku (czyli właściciel pojazdu) był na przykład pod wpływem alkoholu, zakład ubezpieczeń może wystąpić do niego o zwrot wypłaconego świadczenia.
Podsumowując, jeszcze raz warto zauważyć, jak wielką rolę zarówno dla posiadaczy pojazdów mechanicznych jak i innych użytkowników dróg pełni powszechny obowiązek ubezpieczenia komunikacyjnego. Właściciele pojazdu mogą nie obawiać się obciążenia całkiem sporymi kosztami w razie zaistnienia zdarzenia drogowego, zaś poszkodowani – na szybką wypłatę należnego odszkodowania.
