26 stycznia 2023 r. Sejm uchwalił ustawę, zgodnie z którą już w lipcu 2023 r. wzrosną kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Co to oznacza dla podatników?
W artykule „Co należy zrobić po nabyciu spadku” wskazywałam m.in. na kwestie dotyczące obowiązku zgłoszenia otrzymania spadku, czy darowizny przez osoby zaliczające się do I grupy podatkowej do właściwego urzędu skarbowego i konsekwencje związane z niedopełnieniem tego obowiązku. W treści artykułu wskazane zostały również obowiązujące wówczas stawki podatku, które w najbliższym czasie ulegną zmianie.
Czym są grupy podatkowe?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić czym są grupy podatkowe, bowiem od tego do której z nich zalicza się obdarowany lub spadkobierca będzie zależała wysokość podatku.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
- do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
- do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
- do grupy III – innych nabywców.
Na marginesie wskazać należy, iż za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.
Zmiana wysokości kwot wolnych od podatku
Wysokość kwot wolnych o podatku od spadków i darowizn przez wiele lat pozostawała w zasadzie bez zmian. Ustawa, która wejdzie w życie w lipcu 2023 r. kilkukrotnie podniesie stawki wolne od podatku.
W przypadku nabycia spadku od jednej osoby kwota wolna od podatku dla osoby znajdującej się w:
I grupie podatkowej wynosi obecnie 10.434 zł, zaś po zmianach ma wynosić 36.120 zł,
II grupie podatkowej wynosi obecnie 7.878 zł, zaś po zmianach ma wynosić 27.090 zł,
III grupie podatkowej wynosi obecnie 5.308 zł, zaś po zmianach ma wynosić 18.060 zł.
Odpowiednio podniesione zostaną również kwoty wolne od podatku w zakresie nabycia rzeczy i praw majątkowych od kilku osób.
Darowizny dokonane na przestrzeni lat
Co istotne, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby nastąpiło więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Przy ustalaniu podstawy opodatkowania nie będziemy w związku z tym brali wszystkich darowizn, a jedynie te dokonane w ciągu 5 ostatnich lat.
Kwota wolna od podatku, a zgłoszenie nabycia do urzędu skarbowego
Pamiętać również należy, iż gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty wolnej od podatku, nie ma obowiązku zgłoszenia takiego nabycia do urzędu skarbowego.
