Spis treści:
- Wstęp – Dlaczego temat WIBOR jest tak istotny?
- Czym jest wskaźnik WIBOR i jak wpływa na kredyty hipoteczne?
- Problematyczny sposób ustalania wskaźnika WIBOR
- Dlaczego warto złożyć pozew o WIBOR?
- Podstawy prawne pozwu o WIBOR
- Kto może złożyć pozew o WIBOR?
- Jak wygląda proces pozwania banku?
- Czy są już wyroki sądów w sprawach o WIBOR?
- Zmiana wskaźnika WIBOR na WIRON
- Rola GPW Benchmark i Komisji Nadzoru Finansowego
- Kredyty hipoteczne a pozew o WIBOR
- Podsumowanie – czy warto składać pozew o WIBOR?
Wstęp – Dlaczego temat WIBOR jest tak istotny?
Od kilku lat rośnie liczba spraw dotyczących pozwu o WIBOR przeciwko bankom. Kredytobiorcy posiadający kredyty hipoteczne, oparte na wskaźniku WIBOR, zaczęli dochodzić swoich praw w sądach. Gwałtowny wzrost rat kredytów mieszkaniowych, wywołany szybkim wzrostem wskaźnika WIBOR, skłonił wielu kredytobiorców do analizy zasadności zawieranych umów kredytowych.
Czym jest wskaźnik WIBOR i jak wpływa na kredyty hipoteczne?
Od kilku lat rośnie liczba spraw dotyczących pozwu o WIBOR przeciwko bankom. Kredytobiorcy posiadający kredyty hipoteczne, oparte na wskaźniku WIBOR, zaczęli dochodzić swoich praw w sądach. Gwałtowny wzrost rat kredytów mieszkaniowych, wywołany szybkim wzrostem wskaźnika WIBOR, skłonił wielu kredytobiorców do analizy zasadności zawieranych umów kredytowych.
Problematyczny sposób ustalania wskaźnika WIBOR
Jednym z głównych zarzutów w pozwach o WIBOR jest sposób ustalenia wskaźnika WIBOR. Zarzuca się, że:
- nie opiera się on na realnych transakcjach depozytowych między instytucjami kredytowymi,
- brakowało rzeczywistych danych potwierdzających zgodność wskaźnika WIBOR z rynkiem.
W konsekwencji kredytobiorcy nie mogli badać wskaźnika WIBOR ani sprawdzić, czy odzwierciedlał on średnią stopę procentową w rzeczywistości. Podnoszono też wątpliwości co do ustalania samego wskaźnika WIBOR zgodnie z unijnymi standardami przejrzystości.
Dlaczego warto złożyć pozew o WIBOR?
Złożenie pozwu o WIBOR może przynieść realne korzyści:
- Unieważnienie umowy kredytowej w całości na podstawie abuzywności lub nieważności umowy kredytowej.
- Usunięcie wskaźnika WIBOR (tzw. odwiborowanie) i przeliczenie zobowiązania w oparciu wyłącznie o marżę banku.
- Obniżenie wysokości rat kredytowych
W pozwach o WIBOR wykazywane jest, że kredytobiorcy nie zostali poinformowani o ryzyku wzrostu stóp procentowych oraz o nieprzejrzystości mechanizmu ustalania stawki WIBOR przy zawieraniu umowy kredytu.
Podstawy prawne pozwu o WIBOR
Pozew o WIBOR najczęściej opiera się na:
- art. 385¹ Kodeksu cywilnego – niedozwolone postanowienia w umowie kredytowej,
- art. 58 Kodeksu cywilnego – nieważność umowy sprzecznej z prawem,
- Dyrektywie 93/13/EWG – ochrona konsumentów,
- Rozporządzeniu BMR dotyczącym wskaźników referencyjnych,
- art. 76 Konstytucji RP – ochrona interesów konsumenta.
Argumentacja zmierza do wykazania, że brak rzetelnych informacji o sposobie ustalania wskaźnika WIBOR uniemożliwiał kredytobiorcom podjęcie świadomej decyzji o zawarciu umowy.
Kto może złożyć pozew o WIBOR?
Pozew o WIBOR mogą wnieść:
- Kredytobiorcy posiadający kredyty hipoteczne oparte na zmiennym oprocentowaniu i wskaźniku referencyjnym WIBOR,
- osoby, które nie zostały należycie poinformowane o mechanizmach ustalania oprocentowania kredytów,
- klienci banków posiadający kredyty hipoteczne zaciągnięte przed rokiem 2025, gdy obowiązywał WIBOR jako wskaźnik referencyjny.
Jak wygląda proces pozwania banku?
Proces pozwania banku w sprawie o WIBOR obejmuje:
- Analizę umowy kredytu hipotecznego przez kancelarię prawną,
- Zgromadzenie dokumentacji: umowy kredytowej, aneksów, harmonogramów
- Złożenie pozwu o WIBOR do właściwego sądu okręgowego,
- Przebieg procesu: przedstawienie dowodów, wniosków o zabezpieczenie roszczeń, opinii biegłych.
Sprawy są coraz częściej rozpatrywane m.in. przez Sąd Okręgowy w Suwałkach, który wydał już pierwsze orzeczenia korzystne dla kredytobiorców (jeszcze nieprawomocne orzeczenie).
Czy są już wyroki sądów w sprawach o WIBOR?
Tak, zapadły już pierwsze wyroki sądów okręgowych:
- W Suwałkach wyrok sądu okręgowego uznał pozew o WIBOR za zasadny.
- W innych miastach zapadają decyzje o zastosowaniu zabezpieczenia – wstrzymaniu spłaty WIBOR do rozstrzygnięcia sprawy.
Warto podkreślić, że obecne wyroki są nieprawomocne, ale ich treść wskazuje na rosnące zrozumienie sądów dla sytuacji kredytobiorców.
Zmiana wskaźnika WIBOR na WIRON
Od 2025 r. stopniowo wprowadzany jest docelowy wskaźnik referencyjny WIRON. Ma on zastąpić WIBOR w nowych umowach. Jednak dla osób, które zawarły umowy kredytu hipotecznego oparte na WIBOR wcześniej, zmiana nie następuje automatycznie.
Dlatego pozew o WIBOR wciąż pozostaje aktualnym narzędziem walki o swoje prawa.
Rola GPW Benchmark i Komisji Nadzoru Finansowego
GPW Benchmark ustala wskaźnik WIBOR, natomiast Komisja Nadzoru Finansowego nadzoruje poprawność jego ustalania. Mimo tych mechanizmów pojawiają się zarzuty braku transparentności oraz zgodności wskaźnika z rzeczywistymi warunkami rynkowymi, w szczególności w zakresie wyliczania oprocentowania kredytów.
Kredyty hipoteczne a pozew o WIBOR
Pozew o WIBOR najczęściej składany jest w związku z umowami kredytu hipotecznego zawieranymi na zmiennym oprocentowaniu, opartym na wskaźniku referencyjnym WIBOR.
Kredytobiorcy posiadający kredyty hipoteczne, którzy zawarli takie umowy przed rokiem 2025, mogą podnosić w pozwie:
- nieważność umowy kredytowej,
- brak obowiązku informacyjnego ze strony banku,
- usunięcie wskaźnika WIBOR i przeliczenie kredytu wyłącznie o marżę banku.
Podsumowanie – czy warto składać pozew o WIBOR?
- Pozew o WIBOR to szansa na unieważnienie umowy kredytu hipotecznego lub usunięcie wskaźnika WIBOR z umowy kredytowej.
- Kredytobiorcy mogą przede wszystkim uzyskać obniżenie wysokości rat
- Pierwsze wyroki sądów wskazują na rosnące szanse kredytobiorców w takich sprawach.
- Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy – warto skonsultować zawartą umowę z doświadczonym prawnikiem.